26 Eylül 2007 Çarşamba

Facebook

“Facebook’unuz var mı? Özel bilgilerinizi riske attığınızı hiç düşündünüz mü?” diye başlayan bir sunum dinlemek isterseniz tıklayın. http://albumoftheday.com/facebook/

Facebook’unuza koyulan bilgilerin ve hatta bu bilgilerden yola çıkılarak çeşitli kaynaklardan (gazete, dergi, instant messaging, e-posta, kredi kartı bilgileri) toplanan ekstra bilgilerin nasıl kullanılabileceği üzerine bir sunum.

Rahatsız olabileceğiniz başlıca iki konu var. Birincisi bu bilgilerin çeşitli şirketlere satılıyor olması ve üzerinizden para kazanılıyor olması. İnsanlar hakkında bilgi toplayıp bunu üzerine strateji kuran pek çok firma var (bankalar örneğin). Bu belki çok rahatsız etmiyor olabilir. Benim hoşuma giden bir hizmet sunulduysa bana ve severek kullanıyorsam, para kazanan da kazansın denilebilir. Ancak ikinci konu bu bilgilerin ABD’nin ulusal çıkarları için kullanılıyor olması (onlara da satılıyor olması). CIA (Merkezi haber alma teşkilatı) pek çok ülke hakkında deli miktarda bilgiyi veri ambarlarında depolayıp analiz ederek ülke çıkarlarını korumak için strateji geliştiriyor. ABD’nin ülke çıkarlarıyla neyin korunduğunu hepimiz biliyoruz. Dün de Can Dündar’ın yazısında benzer bir konu vardı. Yine Amerika’daki bir kurumun Türkiye hakkındaki bir analiz sonucu ve ABD’nin iyiliği için ne yapılması gerektiği. Örneğin ılımlı İslamcılar’a destek verilmesi (parasal destek de dahil), yakınlaşılması, laiklerin fikirlerini değiştirmek amacıyla milliyetçi ve sol akımlara yaklaşmasının engellenmesi gibi.

Esen ve Facebook’suz kalın..

14 yorum:

AlperU dedi ki...

Gayet mantikli zaten bu gun deaktive ettim. Lakin tamamen çıkamadım nasıl cıkılıyor onu da göremedim. Yuklenen bilgileri tamamiyle silerek deaktive etmek en iyisi galiba. Yalniz kopyalaniyorsa yapacak bir şey yok.

Araz Zeyniyev dedi ki...

Kisisel tercihler uzerinden kisi hakkinda bilgi edinebilme tehlikesinin sadece facebooka ozeldir sonucuna gosterilen sunum nasil variyor? Gunluk kredi karti alisverisleri, marketlerin verdigi indirim kartlari, internette arama motorlarinda girdiginiz her anahtar kelime, ziyaret ettiginiz her internet sayfasi kisisel istatistik toplamada facebooktan farki nedir? Tam tersi arama motoruna girdiginiz anahtar kelimelerin toplami sizin hakkinizda sizin bilincli olarak kendiniz hakkinda dogrudan soylediginiz tumcelerden daha fazla bilgi verir. hatta sizin kendinizin bile oyle bir egiliminiz, tercihiniz oldugunun farkinda bile olmayabilirsiniz. dolayli olarak biraktiginiz tercihler sizi daha cok ele verir.

Bunun disinda facebook gibi gunde milyonlarca kisinin ziyaret ettigi sitelerdeki bilgiyi derleyip anlamli hale getirmek, kucuk capta bir veritabanindan bile anlamli bir sonuclar cikarmanin ne kadar zor oldgunu bilen tahmin edebilir. Terabaytlarca bilginin (ki bunun cogu tamamen anlamsizdir; naber iyidir gibi) icinden bir anlam cikarmak neredeyse imkansizdir derim ben.

Diger bir nokta; benim bilgilerim uzerinden baskasi para kazaniyor korkusu. Asil maharet veritabanini olusturmakta degil, veritabanindan anlamli birsey cikarmaktir. Asil enerji veritabanin derlemeye gider.Onun icin sizin kisisel bilginiz icin kimse para vemeyecektir, unutun o masali.

Buraya yazdigim fikirler benim kisiligim hakkinda bilgi sizdiriyor demek, facebookta kisisel bilgilerim caliniyor demek kadar sacmadir.

Oysa, facebook sacma sapan muhabbetlerle dolu olsa da eski arkadaslarla baglanti kurup, arkadasimin arkadasi arkadasimdir agiyla anlamli birseyler paylasmak gayet olasidir.

benim kisisel bilgilerim uzerinden birileri para kazaniyor korkusu olan bilgisayarini internete baglamasin derim ben.

yavasyavas dedi ki...

ne guzel dedin araz hocam.
ben de bir ozlu sozle destekte bulunayim.
olmekten cok korkarsan, yasamaktan vaz gecersin.
kaldi ki blog gibim bir sayfayi dolduran, bu sayfada arkadaslari, ilgi alanlari, yaptiklari, siyasi gorusu, vb. hakkinda yazi yazan bir kisinin facebook'tan korkmasi abesle istigaldir.

Mustafa Yucel dedi ki...

Bence de facebook'un birilerine kisisel bilgi aktarma potensiyeli diger aktivitelerle karsilastirildiginda cok fazla degil. Bu noktada gerekliligi tartisilabilir. Bana gorunen su ki insan dolasiminin muthis arttigi gunumuzde eski arkadaslarla kopmamak icin bu tur uygulamalara bir cesit talep olusmus. Seyahat ve is imkanlari arttikca daha da artacak bu talep. Acikcasi benim bu yonden isime yariyor (internet genelinde): yani Yalin'a su platformdan ulasabiliyorum. LAkin ayni kentte olsam kapisini calar su yorumumu oyle iletirdim o da ayri.

Velhasil kelam, uzakta olanlar icin iyidir bu facabook vs. Yalniz ayni ortami paylasan insanlarin sIk sIk bulusup bir cay icmeyi ihmal etmemeleri gerekir...

yalın dedi ki...

Eyvallah, Facebook elbette bilgi toplanabilecek tek yer degil ve zaten bizim hakkimizda birilerinin bilgi edinmesinden korkuyorsak internete bile girmemeliyiz. Ancak, bilgilerin nasil toplanildigi ve ne amacla kullanilacagi ile ilgili de bir kisisel sinirimiz olmali. Bu sinir bazi kisiler icin dusuk olabilir, yani "kim nasil isterse bilgi toplasin ve onla ne yaparsa yapsin ilgilenmiyorum ben eglenceme bakarim" denilebilir veya sinir cok yuksek olur "ya bu bilgiyi kullanirlarsa" diye isim soyad bile girilmeyebilir, kredi kartiyla alisveris yapilmayabilir v.b.

Benim tercihim facebook kullanmamaktan yana (anlamis oldugunuz uzere:) Iletisim networkumu blogdaki arkadaslar ve bu arkadaslarin bloglarindaki arkadaslar diye uzatabiliyorum ayrica e-mail listeleri kullaniyorum. Es dost zaten girla:) Facebook bu konuda bayagi bir uc nokta, cok fazla kisisel bilgi girilebilen ve insanlarin girmeye can attigi, resimler konan, resimlerdekinin kimler oldugunu isaretlenen, baglantilar eklenen bir yer bildigim kadariyla. Bu baglamda, facebook diger kaynaklara gore daha fazla ve direkt yoldan bilgiye ulastirabilir, kaldi ki veri tabanlarindan veri madenciligi de hizli ilerleyen bir arastirma alani (mustafa ispir de calisiyor o konuda bilir :) ve ben endise ederim. Ki bu alanlarla ABD bizim 10 sene onumuzde gidiyor. Aslinda soyle soyliyim, bana yaklasimi icin strateji gelistirecek bir bankanin, o bankaya verdigim bilgileri kullanmasi beni rahatsiz etmiyor ama baska amacla kullandigim bir siteden bilgilerin CIA dahil her yere satiliyor olmasi beni rahatsiz ediyor. Diyeceksiniz ki belki bankam da satiyor o bilgileri, elbette bunun sonu yok ama en azindan yuz vermemek amac.

Aslinda ben de oyle paranoyakca "facbook'a girdik ABD bize bomba atacak" diye dusunmuyorum. Asil soguma sebebim de etrafimda Facebook'un futursuzca kullanilmasi. Ayni ofiste calisan insanlar bile birbirilerini facbook'larina ekliyorlar, facebook araciligiyla mesaj birakiyorlar. Mesela yolda gorsem tanimayacagim kadar uzaktan bir arkadas beni facebook'una 226. arkadasi olarak eklemis. Ne anlami var? Yani Mustafa'ya katiliyorum, getirdigi gibi goturdugu noktalar da olabilir, yoksa elbette anlamli kullaniyordur, ona da bisey diyemem, hasaa!!

Alper hocam sictin, sen her kadar deaktive de etsen bilgilerin saklaniyor ve CIA tarafindan kullanilmaya devam edecek. Aha bombayi firlattilar gordum, hepsi senin yuzunden...

caglar dedi ki...

bu facebook'un senin hakkinda bilgi toplama kapasitesi oldukca yuksek, lakin bu bilgilerin guvenilirligi tartisilir. tabi bir de bunca buyuk bir veritabanini nasil kullaniyorlar sorusu var. ama vardir bir yolu.

ben abuk sabuk zaman kaybettirici oyunlar disinda application yuklemiyorum, ve de kisisel bilgi koymuyorum (yok favori filmlerimmis, muzikmis hodo bodo). koydugum uc tane alinti (biri sadun boro'dan, ikisi Bernard Moitessier'den, ki kendisi buyuk bir denizcidir).

dogum tarihini koymak zorundasin sanirim, lakin onu da dogru koymak zorunda degilsin (zaten amerikan devletinin muhtelif ofisleri benim dogum tarihimi, yerimi felan biliyor olsa gerek. hayatinizin bir noktasinda amerikan vizesi icin basvurduysaniz sizin de biliyordur).

siyasi goruslerimi, dini goruslerimi de yazmiyorum, ama yazsam da cok anlamli olacagini zannetmiyorum. telefon, adres sudur budura gelincede , bu bilgiler zaten bizim universitenin web sayfasinda herkesin kullanimina acik. ama ben bunlari facebook'a yuklemem yine de.

simdi ornegin evvelsi gun biz kac kisiyiz midir nedir bir gruba girmisim neden bilmem. eger bu bilgi birilerinin isine yarayacaksa, bugun de katolik kardesler grubuna girebilirim. bir kac tane daha abuk sabuk gruba eklersem kendimi benim hakkimda bilgilerinin bir anlami kalmaz herhalde.

fakat bu facebook'a ben fotograf neyin yuklemem artik. facebook'a lisansini vermis oluyormussun anlasilan.

kisaca, ozel bilgilerinizin hepsini afise etmezseniz sag duyulu bir sekilde, bir sey olacagii zannetmiyorum. onun disinda da mustafa'nin dedigi yararlari yuzunden olumsuz bakmiyorum. vakit kaybina yol aciyor o ayri. lakin doktora yapiyoruz be abiler olsun o kadar.

Mustafa Yucel dedi ki...

Evet foto olayi Caglar'in dedigi gibi. O yuzden kendi cektigim hicbir resmi koymuyorum. Ayrica Yalin'in da hakli olarak sikayet ettigi gibi, alakasiz insanlar seni arkadas olarak eklemeye calisiyorlar... Kime ne ispat etmek isteniyor bilmiyorum 300 tane kayitli arkadasi olunca... Cogu insanin resmi de nedense en "presentable" hali. Ilginc bir sosyal fenomen yani.... Hayirlisi...

AlperU dedi ki...

Bu feysbuk olayi bence gereksiz bir sey. Zaten alakali olmak istedigin bir suru insan ile baska iletisim yollarini kullanarak ta iletisim kurabilirsin. Bunu gun icinde adina bilgisayar denen aletin karsisinda gecirilen her ve gecen gun biraz daha artarak sonunda 24 saate dogru giden zaman icinde yapmaya gerek yok. Bu tam bir zaman kaybi -gerekli gereksiz bir suru aptalca uygulamalarindan bahrsediyorum- ama vakti bol olan insanlar icin bulunmaz nimet tabii... Bir de bu tip monitor boceklerinin olur olmaz sana ulasip siber sosyallesme yontemlerini kullanmalari fikri beni illet ediyor. Ulan git sokakata top oyna be! Ote yandan kabul etmek gerekir ki bu tur seyler uzak diyarlardaki insanlarin iletisimi icin pratik acilimlar sunuyor ancak ayni kentte olan insanlarin birbirinden kopmalarina ve antisosyal bir hal almalarina da sebep oluyor diye dusunuyorum. Demem odur ki feysbuk ayni kentte yasayan insanlar icin ispirin degimiyle tam bir abesle istigaldir... Topluluk gecmisi olan insanlar iyi bilir eskiden, cok eski degil, cep telefonlari bulunmadan once insanlar islerini ona gore ayarlayip topluluk odalarinda bulusur, dogrudan yuzyuze sosyallesirdi. Ne zaman ki bu icat 2 ser 3 er herkesin cebine girdi insanlar odanin kapisinin onunden bile gecmez oldu. Ben sahsen bu tarz bir sagliksiz iletisimin karsisindayim.

leVent dedi ki...

Yaa Yalın gel abi şu Facebooka. Birbirimizin akvaryumuna çirkin balıklar göndeririz:)

CIA in Türkiye hakkında bilgi toplaması için Facebooka pek ihitiyacı yoktur herhalde. Facebook toplumun olsa olsa %1lik bir bölümünü örneklendirir.25 milyonluk çalışan nüfusun %35 i hala tarım sektöründe, %20si sanayi sektöründe. Beş tane çiftçi, beş tane işçi ile konuşsan toplumun %50sinin dinamiklerini, neye nasıl tepki verdiğini çözersin. Hatta bazı aşiret liderlerinin inanılmaz çok insan üzerinde etkisi olduğu aşikar bir toplumuz. Sadece bir insanın sözü 5milyon insanın tavrını belirliyebiliyor.

Önemli olan Facebook yolu ile bizim eğitilip eğitilmiyor oluşumuz. Benim paranoyam Facebookun beni ne kadar şekillendirdiği. Bana dikta ettirilen eğlence anlayaşı, dünyaya bakış tarzı, düşünme şekli, kendini ifade etme şekli var mı? Çok da üstünde durmadım, daha yeni başladık ama Amerikan filmlerindeki etkiden daha fazla olacağını sanmam.Buarada Facebookun pazarlama şirketleri için bir nimet olduğu kesin, neyse daha fazla karıştırmayayım konuyu.

Sen bi gel bak, gör. Şu blogunda yazdıklarından senin ne olduğunu kapmıştır zaten onlar...

yalın dedi ki...

Valla aslinda canim da cekiyor hani, bi de o kadar laga luga yaptim ama uye bile olmadim. Farazi konustum yani. Merak da uyandi bi yandan..
Ve lakin Levent hocam, iki ton aleyhte laf etmisligimiz var, can siperane kapitalist guclere baskaldirmisligimiz var. Simdi gotum de yemiyo bu noktadan sonra Facebook'a uye olmayi, donek derler bu sefer :)
Amma www.arsebook.org diye baska bir network buldum ona uye olabilirim..hehe..

caglar dedi ki...

valla tam bu konu acildigi gun, bizim bir arkadasin arkadasi, kendisini bir kere gormusumdur, o da bir kere o arkadasla yelkene ciktigimizda, benim o gun cektigim yelken fotograflarini kendi album yapip koymus oldugunu gordum facebook'a. fitil oldum acikcasi. hayir koyacaksan en azindan sor. tobe yarabim.

simdi gel de dovme bu adami. tobe tobe...

zman kybina, guduk sosyallesme sorununa neyin katiliyorum. ama bizim gibi uzakta yasayanlar icin bir iletisim araci nihayet. hic yokta iyidir. am cok abartmamak gerk. yok su application yok bu application. eklemiyorum kardesim. arrrrrr!!!

Mustafa Yucel dedi ki...

Mustafa throw a bomb at Yalin. Join Pirates and throw your own...

AlperU dedi ki...

Selametle!

sinan dedi ki...

Siz bayaa bi desmissiniz olayi. Bir de soyle dusunun, facebooka girdiniz tum arkadaslarinizi, onlarda kendilerinkilerini; sonra bir yere davet edildiniz sordunuz kimler var diye, "...iste su var bu var bi de onun bikac arkadasi var tanimazsin ama kafadirlar..." sen de girdin facebooka baktin adamin arkadaslarina onlarin arkadaslarina... aaa o oymus meger falan dedin kendi kendine, bulusmanin havasini az cok tahmin ettin. Eee nerede kaldi o guzel ve kotu surprizler "...aaa siz tanisiyor muydunuz..", "...oha senin ne isin var burada abi..." gibi dogal tepkiler. Kisisel bilgilerin veritabanlarinda el degistirmesini gectim ben,isteseler alasini ogrenirler hakkimda ama su hayatta hos ve bazen bos tesadufleri engellemeye neden bu kadar merakliyiz? Dunya zaten kucuk bi yer...